Matuszewska A. 2011. Kultura ceramiki sznurowej na Dolnym Nadodrzu, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Kultura ceramiki sznurowej na Dolnym Nadodrzu

W najdawniejszych dziejach Europy Środkowej rzeki odgrywały istotną funkcję integracyjną. Jednym z przykładów jest rzeka Odra wraz ze swoimi dopływami, wzdłuż której co najmniej od neolitu następował czytelny obieg dóbr i informacji, połączony nieraz z przesunięciami ludności. Dorzecze Odry stwarzało warunki dla tworzenia się regionów o wyraźnie zarysowanym obliczu geograficznym i społeczno-kulturowym.

Wydawać by się mogło, że kultura ceramiki sznurowej należy do jednostek taksonomicznych lepiej poznanych nie tylko w odniesieniu do okresu neolitu ale – także szerzej – całych pradziejów. Pogląd ten jednak w odniesieniu do terenów dolnoodrzańskich był całkowicie mylny. Na tle zaawansowanych badań w niektórych regionach Europy (np. Jutlandia, Kujawy czy Małopolska) stan wiedzy nad zjawiskami związanymi ze schyłkiem neolitu i początkiem epoki brązu określano jako bardzo skromny.

Celem monografii jest identyfikacja taksonomiczno-chronologiczna materiałów związanych z kulturą ceramiki sznurowej na terenie nad dolną Odrą. Zaproponowano w niej  dwa wymiary chorologiczne: regionalny i szerokoprzestrzenny. W ramach pierwszego z nich skoncentrowano się na obszarach u ujścia Odry natomiast w wymiarze szerokoprzestrzennym podjęto próbę ukazania tego regionu na tle szerszej wspólnoty komunikacyjnej – circumbałtyckiego kręgu KCSZ.