Latem 2022 roku prof. Felix Biermann z Katedry Archeologii US kontynuował wykopaliska w miejscowości Helfta koło Lutherstadt Eisleben (powiat Mansfeld-Südharz, Saksonia-Anhalt). Badania dotyczyły karolińskiego zamku i ottońskiej rezydencji („Pfalz”). Po odkryciu w 2021 roku kościoła Radegundi ufundowanego przez cesarza Ottona Wielkiego przed 968 rokiem, tegoroczne wykopaliska odsłoniły pozostałości pałacu z X wieku. Była to bardzo duża, dwukondygnacyjna kamienna budowla o długości ok. 20 m i szerokości 7-12 m. Wzniesiono ją tuż przy kościele, a jej wnętrze było podzielone na kilka pomieszczeń. Obiekt był centralnym element ottońskiego zespołu pałacowego.
Rozbudowany system grzewczy świadczy o komforcie życia, jaki budynek oferował dobre 1050 lat temu. W budynku tym rezydowali władcy, gdy przebywali w Helfcie. Według przekazów pisanych zarówno cesarz Otton Wielki (912-973) jak i cesarz Otton II (955-983) odwiedzili Helftę. Prawdopodobnie patrzymy na główny budynek dworu cesarskiego (curtis imperialis) w „Helpidi”, który został wymieniony 6 czerwca 969 roku w dokumencie wystawionym przez Ottona Wielkiego w Azzano w Umbrii (Włochy).
Przeprowadzone wykopaliska dostarczyły również ważnych informacji na temat struktur budowlanych, fortyfikacyjnych oraz obiektów gospodarczych i osadniczych pałacu ottońskiego i jego poprzednika, karolińskiego Helphideburga, jak również na temat późniejszego użytkowania terenu.
Z fortyfikacji wczesnośredniowiecznego grodu przetrwał m.in. rów obronny o głębokości prawie 6 m i szerokości 15 m, a liczne doły osadnicze i znaleziska świadczą o intensywnym osadnictwie od przedrzymskiej epoki żelaza do późnego średniowiecza.
Wykopaliska Państwowego Urzędu Ochrony Zabytków i Archeologii Saksonii-Anhalt prowadzone są pod kierunkiem dr hab. Felixa Biermanna, prof. US.
W tym sezonie w badaniach na omawianym stanowisku ponownie wzięli udział studenci archeologii ze Szczecina. Reprezentacja szczecińska była w tym roku wyjątkowo liczna, bowiem obok prof. F. Biermanna praktyki odbyło tam 8 studentów z Katedry Archeologii US.
(tekst: F. Biermann)
